
دکتر یوجین گارفیلد و آیروینگ شر در دهه ۱۹۶۰ برای اولین بار مفهوم ضریب تاثیر را به به مؤسسه اطلاعات علمی آمریکا (ISI) معرفی کرد. این شاخص معیار مهمی برای اعتبار سنجی یک مجله درزمینهی پژوهشی خاص در مقایسه با دیگر مجلات در همان زمینهی پژوهشی است. ایمپکت فکتور ژورنال ها به صورت سالانه برای ژورنال هایی که در لیست تامسون رویترز قرار دارند تعیین می شود.
این موسسه هر سال در ماه ژوئن (ماه 6 میلادی) ایمپکت فکتورهای سال قبل را منتشر می کند.
مثال:
اگر در سال 2012 جمعاً 40 ارجاع به یک ژورنال صورت گرفتهباشد و در آن ژورنال در سال 2010 تعداد 26 مقاله و در سال 2011 تعداد 24 مقاله چاپشده باشد، ضریب تاثیر یا ایمپکت فکتور آن ژورنال از تقسیم عدد 40 بر عدد 50 به دست می آید که مقدار آن 0.80 می شود.
یعنی به طور متوسط هر مقاله آن ژورنال 0.80 مرتبه مورد استناد مقالات دیگر قرار گرفتهاست.
بنابراین ایمپکت فکتور تابع یک دوره سه ساله است که دو سال آن برای چاپ مقاله ها و سال سوم مربوط به ارجاعات به مقالات دو سال قبل است.
آیا ایمپکت فاکتور مجله علمی تنها عامل سنجش اعتبار یک مقاله مجله علمی است؟
پاسخ این سوال منفی است که چرایی آن را در قسمت ذیل بررسی میکنیم.
به یاد داشته باشید ضریب تاثیر نشاندهنده کیفیت یک مجله علمی نه یک مقاله. به عبارت دیگر، ضریب تاثیر ژورنال به تعداد استنادهای تمام مقالات یک ژورنال به ثبترسیده اشاره دارد ، و به اندازه گیری این استناد ها برای برای مقالات به صورت جدا نمی پردازد. با در نظرگرفتن قانون شناختهشدهی 80-20 ، 20٪ مقالههای برتر در یک مجله 80٪ از کل استناد به مجله را دریافت میکنند. این حتی در مورد مجلات معتبر مانند Nature صادق است ، بنابراین ، مطلبی که در یک ژورنال با ضریب تاثیر بالا منتشر شده است لزوما تأثیر زیادی نداشته است و حتی ممکن است که خود مقاله هیچ استناد به دست نیاورد. برعکس ، چند مقاله بسیار استنادشده در یک سال خاص می تواند منجر به روند غیر عادی در ضریب تأثیر ژورنال در طول زمان شود.
نکته حائز اهمیت دیگر این است که ضریب تاثیر فقط با توجه به استنادهایی که یک مجله خاص در طی 2 سال قبل از آن دریافت کرده است محاسبه می شود. هرچند این امر ممکن در رشتههای و زمینههای مختلف، متفاوت باشد. در حالی که برخی از رشتهها مانند علوم بهداشتی بسیاری از استنادات خود را بلافاصله پس از انتشار دریافت می كنند ، برخی دیگر مانند علوم اجتماعی بیشتر استنادها را در بازهای بیشتر دوساله کسب میكنند . بنابراین ، تأثیر واقعی مقالات استناد شدهای که قبل از بازهی دو ساله چاپ شدهاند ناشناخته میماند.
ضریب تاثیر در یک ژورنال بستگی به نوع مقاله دارد
مقالات مروری معمولاً بیشتر از سایر مقاله ها مورد استناد قرار می گیرند زیرا مجموعه ای از تحقیقات قبلی را ارائه می دهد. بنابراین ، ژورنالهایی که مقالات مرور را منتشر می کنند از ضریب تأثیر بالاتری برخوردار هستند. لذا، سردبیران ممکن است برای بالابردن ضریب تاثیر مجله خود اقدام به چاپ مقالات مروری بیشتری کنند.
بیشتر بخوانید .در پایان به یاد داشتهباشیم، ضریب تاثیر رابطه مستقیمی با رشتهمورد مطالعه دارد. لذا، از ضریب تاثیر فقط باید برای مقایسه ژورنالها در یک رشته استفادهشود ، نه در بین رشتهها چرا که الگوهای استناد در رشتهها متفاوت است. به عنوان مثال ، حتی بهترین ژورنالهای ریاضیات دارای ضریب تاثیر های پایینی هستند ، در حالی که مجلات زیست شناسی مولکولی ضریب تاثیر های بالایی دارند.